İngilizce Sınıflarında İletişimsel Yeterlilik: Kazakistan ve Çin’de Öğretmen-Öğrenci Etkileşimine CDA Yaklaşımı

Öz

Özet
Bu çalışma, Kazakistan ve Çin’deki İngilizce sınıflarında iletişimsel yeterliliğin (communicative competence) gelişimini Eleştirel Söylem Analizi (Critical Discourse Analysis, CDA) merceğinden inceliyor. İletişimsel yeterlilik, dilsel, sosyo-kültürel, söylemsel ve stratejik becerilerin entegrasyonu olarak anlaşılmakta ve İngilizce öğretiminde merkezi bir hedef olmaktadır; ancak bu yeterliliğe ne ölçüde ulaşıldığı büyük ölçüde günlük sınıf söylemini şekillendiren etkileşimsel kalıplara bağlıdır.

Bu araştırma, 255 öğrenci ve 30 İngilizce öğretmeni (Kazakistan’dan 112 öğrenci, Pekin’den 143 öğrenci) ile yapılan toplam 255 saatlik sınıf içi ses kayıtlarına dayanarak, öğretmen-öğrenci etkileşimlerini analiz ediyor. Amaç, katılım kalıplarının, güç ilişkilerinin ve kültürel olarak yerleşik ideolojilerin iletişimsel gelişim fırsatlarını nasıl etkilediğini ortaya çıkarmaktır.

Metodolojik çerçeve, Fairclough’un çok boyutlu CDA modeli üzerine kurulmuştur ve ajanlık (agency), konuşmaları alma-verme yapıları (turn-taking) ve değerlendirme anlamları gibi unsurları tanımlamak için sistemik işlevsel dilbilim araçları ile zenginleştirilmiştir.

Çalışmanın bilimsel yeniliği, gerçek sınıf kayıtlarını sistematik biçimde kullanarak Kazakistan ve Çin’daki İngilizce sınıf söylemini karşılaştırmalı bir CDA perspektifinden inceleyen ilk araştırma projesi olmasıdır. Bu bağlamda, dil aracılığıyla gücün, ideolojinin ve kültürel normların nasıl tezahür ettiği ve iletişimsel yeterliliği nasıl etkilediği sistematik olarak keşfedilmektedir.

Pratik açıdan ise bu çalışma, öğretmen eğitimi ve müfredat tasarımı için pedagojik çıkarımlar sunmaktadır. Belirli etkileşimsel kalıpların iletişimsel gelişimi nasıl kolaylaştırdığı veya engellediği ortaya konularak; yansıtıcı, CDA ile bilgilendirilmiş stratejilerin öğretmen eğitimine entegrasyonu, doğruluğa odaklı öğretim ile akıcılığı geliştiren etkinlikler arasında denge kurulması ve adil katılımı destekleyen kültürel duyarlı görevlerin tasarlanması için somut öneriler geliştirilmiştir.